‘Spaghettirellen van 1961 niets anders dan cultuurclash’
- door de redactie – ENSCHEDE - In september 1961 gingen Oldenzaalse jongens en Italiaanse gastarbeiders op de vuist. De zogenoemde spaghettirellen gaan het theater in. De in Almelo opgegroeide Fokke Baarssen wilde per se meespelen. “Het is een Twents verhaal, met elementen die nog steeds actueel zijn.” Zaterdag 20 april is de voorstelling te zien in het Wilminktheater.
Toen Fokke Baarssen hoorde dat Theatergroep De Jonge Honden met Spaghettirellen bezig zou gaan, wist hij één ding zeker: hij moest en zou een rol krijgen in de productie. Ik heb echt campagne gevoerd bij regisseur Jolmer Versteeg om mee te mogen spelen. Ik was heel blij dat het lukte.”
‘’De Oldenzaalse rellen van 1961 waren niets anders dan een cultuurclash’’, zegt Fokke. De jonge gastarbeiders die vanuit Italië waren ingevlogen om in de Twentse textiel te werken, bleken de harten van de lokale meisjes te stelen. Dat viel volledig verkeerd bij de plaatselijke bevolking, vooral het mannelijke deel. De lont in het kruitvat was het weigeren van Italiaanse jongemannen door zaaleigenaren in Oldenzaal. Het toegangsverbod ontaardde in een veldslag die zelfs het journaal haalde.
Versteeg bewerkte het verhaal in 2021 voor een openluchtvoorstelling, die in Oldenzaal, Enschede, Almelo, Borne en Zwolle te zien was. Ook toen deed Fokke mee. Hij kroop in de huid van ambtenaar Vrielink, die het verhaal vertelde vanuit het perspectief van de overheid. “Ik vertel in formele bewoordingen de politiekcorrecte versie van het verhaal. Dat het een goed idee was om gastarbeiders uit Italië te halen en dat deze rellen niet te voorzien waren. Tegelijkertijd zie je hoe het in werkelijkheid helemaal misging. Het illustreert hoe de officiële beleidsmodellen vaak op geen enkele manier rekening houden met emoties in de samenleving. ”
Spaghettirellen is volgens Fokke ‘’Romeo & Julia meets West Side Story, aangevuld met ingrediënten uit de Spaghettiwesterns’’. Het is dus een liefdesdrama en een visueel spektakel ineen. In een decor met Zundapps, Kreidlers en rock-’n-roll worden een Twents meisje en een Italiaanse jongen verliefd op elkaar. Zij droomt van een nieuwe toekomst, ver weg van haar geboortegrond met die nuchtere Twentse cultuur.”
Tegelijkertijd is het misschien wel typisch Twents dat veel mensen het verhaal nog niet kennen, vermoedt de acteur. “Twentenaren zijn er goed in om dingen niet te benoemen en voor zich uit te schuiven. Dat merkte ik ook in Boerenopstand, die ik in Tubbergen heb gespeeld. Ook die kwestie zat nog heel erg onder de oppervlakte. Het mooie aan theater is dat het dingen juist wel weer bespreekbaar maakt en discussies losmaakt.”