‘Theater Rotterdam is voor nieuwsgierige mensen’

De dubbele pet van de artistiek leider en choreograaf van Theater Rotterdam Alida Dors maakt werken niet altijd makkelijk, maar wél altijd interessant. Ze staat op het punt van beginnen met de repetities van (Sur)Render. Vol overgave duikt ze de komende maanden de bubbel van het maken in, terwijl het bewaken van de signatuur van Theater Rotterdom iedere dag ook doorgaat.  

Door: Bran Remie

Hoe verhouden die twee werkzaamheden zich met elkaar?  
,,We willen dans toegankelijker maken voor een breder publiek, terwijl de kunstdiscipline van zichzelf erg toegankelijk is. Iedereen spreekt de taal van het bewegend lichaam, want je bent een bewegend lichaam. Je kent dus al alle verhalen die we vertellen. Tegelijkertijd zorgt het imago van een theatergebouw er helaas nog steeds voor dat het bezoeken van deze toegankelijke kunstvorm een flinke drempel blijft. Theater komt nog steeds grijs, stoffig en elitair over. Dat is dus niet zo.” 

Maar dans kan ook heel abstract zijn.  
,,Dat klopt. Je hebt veel type dansvoorstellingen en een bepaalde slag dans is navelstaarderij. Als het heel conceptueel is, bijvoorbeeld. Dat kan ik mij voorstellen dat je ervan schrikt. Van die voorstellingen hou ik zelf wel heel erg, maar ik snap dat het geen ideale instapper is. Bij Theater Rotterdam probeer ik dichtbij het verhaal van het lichaam te blijven, dat universele, herkenbare verhaal.” 

Hoe pakken jullie dat imagoprobleem aan? 
,,Met veel randprogrammering, zoals talkshows, feestjes of theatrale interventies in de foyer van het theater. En we maken een keuze in wat we programmeren. We zoeken naar een bepaalde energie. Dat vergt dat je tegen heilige huisjes aantrapt. We boeken bijvoorbeeld geen opera meer en ook minder klassiek.” 

Hoe vind je die energie? 
,,Je theaterhuis is ook een karakter dat spreekt en een bepaalde uitstraling heeft. In hoe je dat karakter vormgeeft, moet je consequent blijven. Wij zijn graag een huis waar je naar nieuwsgierig blijft. Nieuwsgierig blijf je doordat we spannend blijven. Dat doen we door de representatie van mensen met diverse achtergronden en onbekende perspectieven. We zijn daarin soms ruig, maar bieden je altijd een perspectief dat je nog niet goed kent.”  

Hoe ‘spreekt’ de dansvoorstelling (Sur)render dan namens dit karakter? 

,,Het is een van de voorstellingen die ervoor zorgt dat je nieuwsgierig bent naar wat dans nu kan zijn.” 

En wat kan dans dan volgens (Sur)render zijn? Waar gaat het over en wat zien we? 
,,We vertrekken vanuit de observatie dat ons huidige mensbeeld failliet is. Dat is een overtuiging die ik afgelopen decennia meer en meer heb gekregen. Ik bedoel met dat failliete mensbeeld de onnatuurlijke systemen waar we in werken en die de één na de andere burnout oplevert. Het individualisme dat ons egoïstisch en wantrouwend maakt. Het uitputten van de wereld. Dat we in zo’n machine alsmaar door blijven gaan, ondanks dat het piept en kraakt. In (Sur)render vindt er een interventie van de natuur op dat systeem plaats, iets wat je voorzichtig al ziet gebeuren in ons wereld. Dat zorgt ervoor dat je dat oude leven opgeeft en je overgeeft aan wat de natuur je verteld. (Sur)render toont een licht suggestie hoe we na dat kantelpunt verder kunnen gaan.” 

En hoe vertaalt dat zich naar het podium? 
,,Er zijn zeven dansers die voor panelen spelen waarop we met visuals en film werken. Ook spelen drie muzikanten live muziek. De dansers zijn getraind is meerdere dansstijlen: modern, klassiek, hiphop. Eerst zien we hoekige bewegingen van de dansers; ze bewegen systematisch. Dan kondigt de natuur zich aan. Dat doen we met muziek, dans en visuals. De Apocalyps volgt, een uitbundig onderdeel in de choreografie. Met veel weerstand. En dan volgt het opgeven en overgeven aan de natuur. Ze kunnen weer overeind komen omdat ze naar de wijsheden van de natuur luisteren.” 

Wat fluistert de natuur ons dan toe? 
,,Ik pretendeer niet te weten hoe we als mensheid verder moeten na zo’n Apocalyps, maar ik denk wel dat we moeten erkennen dat we meer afhankelijk van elkaar zullen zijn. Het zal daarom ook met veel duetten eindigen. Tegelijk, de dansers ontdekken hun lichaam opnieuw. Iets als lopen, dat vanzelfsprekend is, wordt opnieuw onderzocht. Dat onderzoeken, dat doen ze gezamenlijk.”