Fleur Mulder

Gabbers waren we

Olivier Diepenhorst, Linda Zijl en Sophie Höppener
Ben danst ogenschijnlijk zielsgelukkig door de nacht, gevangen in een roes van muziek, drugs en een doodsverachting.
za 23 nov 2024 20:00
za 23 nov 2024
20:00
  • za 23 nov 2024
    20:00
    Incl. garderobe en (pauze)drankje
    Wilminktheater, Enschede
    Pay. Zaal
    Geweest

Gabbers waren we is een rauwe theatershow van Olivier Diepenhorst over vriendschap en worden wie je wil zijn - op 160 beats per minuut

De Rotterdamse Energiehal, ergens halverwege de jaren negentig: duizenden gabbers komen bij elkaar om nachtenlang te hakken. Daar worden Alex, Moon en Ben beste vrienden. Onoverwinnelijk lijken ze, in een roes van XTC, zweet en op 160 beats per minuut, tot ze zichzelf én elkaar kwijtraken.  

Onverwoestbaar staat Ben (woordeloos gespeeld door de oekriense danser Nestor Matytchak) te hakken onder een deken van laserstralen en heel veel beats. Het is 1999 en Nederland is in de ban van de gabbercultuur. Ben danst ogenschijnlijk zielsgelukkig door de nacht, gevangen in een roes van muziek, drugs en een doodsverachting.

Vijfentwintig jaar later bezoekt Monica (gespeeld door Linda Zijl) Alexandra (Sophie Höppener). Als tieners maakten ze deel uit van Bens entourage, maar ze hebben elkaar al jaren niet gezien. De reden voor hun hereniging is pijnlijk: Ben is dood. Verslonden door het leven waar Monica gedeeltelijk, en Alexandra vrijwel volledig, aan wist te ontsnappen.

Het weerzien is ongemakkelijk en doorspekt met wederzijdse verwijten. De voorstelling wisselt voortdurend tussen 1999 en 2024. Gaandeweg wordt het schuldgevoel ontrafeld dat beide vrouwen al die tijd met zich meedragen. Ja, Ben is dood en de maatschappij lijkt verrot, maar die eindeloze, ongeremde nachten waren echt. Ze hadden betekenis, hoe destructief ze ook waren.
 
Gabbers waren wij is een losgeslagen muzikale theatertrip van regisseur Olivier Diepenhorst die zich afspeelt in de gabberscene van de jaren negentig, toen maar liefst een kwart van de jongeren zich gabber noemde, tot grote afschuw van de rest van Nederland. Een rauwe theatershow over vriendschap en worden wie je wil zijn - op 160 beats per minuut. 

⭐️⭐️⭐️⭐️ Trouw
“De beat pompt, het licht flitst en Ben gaat los. Wat een indrukwekkend beeld. Nooit geweten dat hakken zo mooi kon zijn. Gabbers waren we is een meeslepend, wezenlijk verhaal dat rouwt om een gedoemde vriendschap, en deze tegelijkertijd viert.”

⭐️⭐️⭐️⭐️ De Volkskrant
“Gabbers waren we is een mooie voorstelling, vol nostalgie naar de jaren negentig. De energie die loskomt als het toneel verandert in een hardcorefeest en de spelers gaan hakken, werkt aanstekelijk.”

 

“(…) wat een daverende theatertrip. In het prachtige, industriële decor zorgen licht, geluid en Matytchaks performance voor een verleidelijke trance.”

Parool

Credits

Concept en tekst: Emmie Kollau
Regie: Olivier Diepenhorst
Tekst: Vera Morina
Spel: Sophie Höppener & Linda Zijl
Dans: Nestor Matytchak
Muziek: Koen van de Wardt

Choreografie: Simon Bus & Alesya Dobysh
Lichtontwerp: Yuri Schreuders
Scenografie: Ruben Wijnstok
Kostuumontwerp: Bonnie Zita Brandt
Producent Aldus’ Producties & Miscellaneous Experts

Meer over de gabbercultuur

Op het hoogtepunt, begin jaren negentig, waren er 200.000 gabbers in Nederland. Nog steeds komen er wekelijks duizenden gabbers bij elkaar op feesten als Thunderdome en Multigroove.

De Nederlandse subcultuur en het bijbehorende muziekgenre Hardcore maakt een opmars in Nederland (en misschien zelfs Europa). Joost Klein heeft het genre meegenomen naar het Songfestival met zijn plaat ‘Europapa’. Het Hardcore gedeelte van het nummer is onder andere samengesteld door de iconische Hardcore-dj Paul Elstak. Het genre is niet meer alleen bekend onder de gabbers, maar gaat nu de wereld over. 

Het begin

Hardcore is in de jaren '90 in Nederland ontstaan en ging hand in hand met de komst van de gabbersubcultuur. Het was het begin van elektronische muziek: wat voor sommige intens en vooral veel harde geluiden was, was voor anderen het begin van de gabber lifestyle. Het muziekgenre was én blijft een grote culturele en muzikale invloed voor de (muziek)wereld.

Iconische dj’s

Dj Paul Elstak is een van de grondleggers van het Hardcore-genre: al sinds de jaren negentig zet hij heel wat zalen op zijn kop zet met de dreunende, hoog tempo beats. Zijn eerste nummer ‘Life Is Like A Dance’ kwam uit in 1995 en behoort hierdoor bij de nostalgische ‘old school’ Hardcore muziek. Hierna werd de muziek in een rap tempo geproduceerd door verschillende dj’s en ontstonden er meerdere aftakkingen van Hardcore, waaronder subgenre millennium.

Wat is een gabber?

Een gabber is een Hardcore-liefhebber die zich bevindt in de bijbehorende gemeenschap en een groot deel van hun leven wijdt aan deze scene. Ze dragen vaak het bekende Australian matchende trainingspak en bijpassende Nike Airmax, waar ze de hele dag goed op kunnen hakken. Ook staan kale koppies en strakke paardenstaarten met de opgeschoren onderkant synoniem voor het gabber zijn. Daarnaast hebben gabbers heel veel liefde voor hun mede-gabbers, de muziek en de subcultuur.

Cast

Emmie Kollau (concept en tekst) studeerde sociale geografie in Amsterdam. Ze maakt documentaires, podcasts en andere verhalen waarmee ze de tijdgeest op de hielen probeert te zitten. Met Aldus’ producties werkt ze voor o.a. VPRO, NTR en NRC waar ze Hier hing een schilderij (NRC) en Lopendebandwerk (VPRO) heeft gemaakt. Ook werkt Emmie voor verschillende musea. Muziek speelt een belangrijke rol in veel van haar werk. Voor Gabbers waren we schreef ze samen met Vera Morina het scenario en tekende ze voor de creatieve productie.

Vera Morina (tekst) is schrijver van toneel, scenario en poëzie. In 2019 studeerde ze af aan de opleiding Writing for Performance aan de HKU, waar ze met haar afstudeeronderzoek naar inclusiviteit in het theater De Pluijm, de scriptieprijs van haar opleiding, won. Sinds haar afstuderen schrijft ze o.a. voor Theater Bellevue, Likeminds en Theater Oostpool, en was ze deelnemer van schrijftraject Slow Writing Lab V bij het Nederlands Letterenfonds. Thema’s die veelvuldig terug te vinden zijn in haar werk zijn afkomst, identiteit, seksualiteit en familie.

Olivier Diepenhorst (regie) is regisseur bij Theatergroep Suburbia, KOBRA Theater, Theater Bellevue en Theaterbureau de Mannen. Zijn regie van Lichter dan ik werd door de Nederlandse Toneeljury geselecteerd als één van de beste voorstellingen van het theaterseizoen 21/22. Daarnaast oogstte hij veel lof voor zijn regies van de indrukwekkende monologen Een Leven en De Wanen. De meest recente voorstellingen die hij regisseerde waren De Smeekbede bij KOBRA Theater en Lady + Lord MacBeth bij Theatergroep Suburbia. Diepenhorst maakt interdisciplinaire emotioneel geladen voorstellingen. Na Gabbers waren we regisseert hij Anna Drijver in de monoloog De Mannen van Maria.

Sophie Höppener is in 2014 afgestudeerd aan de Amsterdamse Toneelschool & Kleinkunst Academie. Ze speelde o.a. bij Kompagnie Kistemaker, De Toneelmakerij, NT Jong, Circus Treurdier, Theater Rotterdam en Orkater. Op tv was ze in 2015 te zien in de Omroep MAX-serie Goedenavond Dames en Heren. Ook was Sophie te zien in de films King of the Road en Ik ben geen robot.

Linda Zijl studeerde in 2015 af aan de Toneelschool in Arnhem. Voor haar rol als Bérenger in de afstudeervoorstelling Rinoceros (in regie van Marc Wortel) won zij een ITs acteursprijs. Ze speelde onder andere bij Toneelgroep Oostpool, Golden Palace, Toneelschuur Producties, Via Rudolphi, Keesen&Co en bij Dood Paard. Naast acteur is Linda ook regisseur in die rol richtte ze  haar eigen toneelgroep Zijlmakerij op (voorheen De Vlieg). Haar voorstelling ZOETSTOF werd genomineerd voor de BNG Bank Theaterprijs. 

Nestor Matytchak is in 2024 afgestudeerd als docent dans aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Hij was te zien in de korte film Funny Feeling van Jikkie Schelling. Deze film werd vertoond tijdens het Nederlands Film Festival 2023 in de categorie NFF Studentencompetitie. Verder was hij te zien als acteur en danser in de film Solo van Vincent Boy Kars met als choreograaf Dalton Jansen, als acteur in kindervoorstelling Slinger van Simone de Jong Company en als danser in Krave van choreograaf Jasper Van Luijk.

Koen van de Wardt is multi-instrumentalist en producer. Hij richtte in 2015 de Nederlands/Noorse indie-rockband Klangstof op en twee jaar later brak hij met de band door bij het grote publiek. Zo waren ze de eerste Nederlandse band die op het Amerikaanse festival Coachella stond en wonnen ze een Edison Alternative Award. De daaropvolgende jaren volgden tournees met acts als Pixies, Flaming Lips en Miike Snow. Koen runt nu een studio boordevol synthesizers in Amsterdam-Zuid, waar hij heeft samengewerkt met artiesten als s10, Zhu, Flaming Lips, MEROL, Wende, Janne Schra en Maan. Daarnaast is hij ook componist voor film, voor o.a. de Gouden Kalf winnende korte film Shielded.