Alex Ploeg: 'Opgelucht toen ik tegen de lamp liep'

Hij trekt volle zalen, is een hit op sociale media en scoort op tv met Klikbeet. Cabaretier Alex Ploeg kende echter mindere tijden. Jarenlang deed hij alsof hij studeerde, totdat zijn geheim uitkwam. 

Jeroen Schmale

Zijn nieuwe voorstelling Unplugged is al een uur op gang als cabaretier Alex Ploeg op het podium gaat liggen en het publiek vanuit die houding ernstig toespreekt. Hij vertelt dat hij dit heel goed kan, stilliggen en zo min mogelijk doen. Dat er een kliozenaar in hem schuilt. En dat hij ooit vier jaar lang grotendeels zo heeft geleefd. In theater De Schalm in Veldhoven wordt nog gelachen door een deel van het publiek, maar al gauw is het ook de laatste bezoekers duidelijk dat het Ploeg menens is. Dit is geen inleiding tot een grap, tot een sketch met een onverwachte wending, zoals hij die het afgelopen uur op het publiek heeft afgevuurd. Dit is het eerlijke verhaalL van pakweg zijn 20ste tot zijn 24ste was Ploef (nu 39) een zogeheten 'pretend student'; iemand die doet alsof hij studeert.

Om hulp vragen bleek uiteindelijk de enige echte uitweg uit de situatie

 In Unplugged, de voorstelling die donderdag in première gaat in de Kleine Komedie in Ploegs woonplaats Amsterdam, vertelt hij voor het eerst het verhaal over die jaren. "En dat is nog altijd gek", vertelt Ploeg een dag na zijn voorstelling in Veldhoven. "Al zei een vriend laatst: dat je dit nu durft te vertellen in je voorstelling, is je ultieme overwinning op die fase van isolatie."

Hoe het zo ver kwam? Ploeg, opgegroeid in Groningen, werd afgewezen voor de Kleinkunstacademie in Amsterdam en ging toen maar filosofie studeren. "Het had zeker mijn interesse, maar een stapel boeken in je handen gedrukt krijgen met de opmerking: 'Ga maar lezen en we spreken je aan het einde van het semester weer', is niet echt goed voor me."

Veel mensen weten hoe het is om niet helemaal eerlijk te zijn tegen je omgeving

"En toen kwam een sneeuwbal op gang. Eerst haal je een vakje niet, nou goed, volgende keer beter. Dat lukt dan ook niet, dat hield ik voor me en het escaleerde steeds meer. Ik werd een tweede keer afgewezen voor de Kleinkunst en om me heen begon iedereen stilaan af te studeren en banen te krijgen, terwijl ik m'n propedeuse nog niet eens had. ik loog daar niet echt over tegen bijvoorbeeld m'n ouders, maar ik vertelde gewoon heel erg weinig."

"Ik deed soms wel mee aan een open podium met comedy, maar dat ging ook niet echt goed. Ik dacht bij mezelf: ik heb alleen een diploma van de middelbare school, maar verder helemaal niets."

Aanmodderen

Uiteindelijk liep Ploeg na vier jaar aanmodderen naar eigen zeggen 'tegen de lamp'. "Ik had tegen m'n ouders gezegd dat ik met een soort studiecoach sprak, maar dat deed ik helemaal niet. M'n moeder vond het gek dat zij maar geen rekeningen stuurde en toen heeft ze haar opgebeld. Zij zei: 'Goh, ik heb hem al in geen maanden gesproken.' Toen heb ik alles opgebiecht. Ook dat mijn studiefinanciering en ov-jaarkaart van giften waren omgezet in leningen, omdat ik niet presteerde aan de universiteit. Dat ik alles aan mijn naasten kon vertellen,  was zo'n enorme opluchting. Dat het in orde was, dat ik oké was voor ze. En uiteindelijk blijkt om hulp vragen de enige echte uitweg uit zo'n siutatie. Zo kon ik stap voor stap uit deze situatie klauteren."

Therapiesessie

Voor de goede orde: Unplugged is allesbehalve een therapiesessie op het podium, maar een voorstelling vol anekdotes over seks onder de douche als je ouder wordt, de alarmistische toon in de media en een paar puntgave liedjes. En ja, even maakt Ploeg ruimte voor een serieuzere boodschap, al twijfelde hij behoorlijk lang of hij die in zijn nieuwe show op moest nemen. "De reacties die ik krijg maken het helemaal waard. Ik krijg via bijvoorbeeld Instagram zo veel berichtjes van mensen die in vergelijkbare situaties zitten. Die weten hoe het is om niet helemaal eerlijk te zijn tegen je omgeving, om enveloppen van de Belastingdienst niet meer durven openen, om in een isolement te raken. Ik hoor helaas ook veel verhalen van mensen met wie het minder goed is afgelopen." 

Ploeg switchte van studie ('van filosofie naar communicatiewetenschappen en het grappige is dat cabaret volgens mij op het snijvlak van filosofie en communicatiewetenschappen zit'), maakte echt werk van zijn comedytalent en betaalde alles zelf. "Daardoor kon ik minder gauw terug, voor mijn gevoel." 

"Een isolement blijft mijn grootste angst, maar ik merk dat ik mezelf nog steeds terugtrek als ik het wat lastiger krijg. En dat is ook mijn bedoeling met deze voorstelling: volgens mij doen we dat allemaal, nu de wereld om ons heen zo ingewikkeld is. Aan de hand van mijn eigen verhaal hoop ik dat helder uit te leggen."