'Een spiegeltje voor iedereen'
In zijn prijswinnende rol van Albert Mol stond Laus Steenbeeke al op heel wat podia in het land. Zaterdag hoeft hij niet ver van huis. Dan debuteert de musical De Mol en de Paradijsvogel in Enschede, zijn huidige woonplaats.
Het bronzen beeld staat een beetje verdekt opgesteld in een kast in zijn woonkamer. Wel te zien, maar niet te prominent. Zijn inmiddels derde Musical Award sleepte Laus Steenbeeke dit jaar in de wacht voor zijn rol als Albert Mol in de alom geprezen musical De Mol en de Paradijsvogel. Daarin raken de levens van de flamboyante tv-persoonlijkheid en een jonge Syrische asielzoeker met elkaar vervlochten. De rol bleek Steenbeeke letterlijk op het lijf te zijn geschreven door regisseur en schrijven Daniël Cohen.
"Ik kreeg een heel mooie en warme uitnodiging van hem om Albert Mol te spelen, met een uitleg waarom hij vond dat ik dat moest doen. Toen wist ik al: het scenario moet wel heel erg tegenvallen, wil ik hier niet op ingaan. Het script bleek waanzinnig mooi. ik hoefde er geen seconde over na te denken. Zo'n cadeau krijg je misschien maar eens in je carrière in je schoot geworpen."
Geen imitatie
Steenbeeke, bekend van onder meer Het Klokhuis, Flodder en 't Schaep met de 5 pooten, speelt artiest en schrijven Mol (1917-2004) in de laatste fase van zijn leven. Hij leidt dan een teruggetrokken bestaan op zijn boerderij in het Gelderse Laren en overpeinst zijn leven. Heeft hij er goed aan gedaan om in 1969 live op tv als een van de eerste bekende Nederlanders uit de kast te komen? Of had hij zijn geaardheid beter voor zich kunnen houden, zoals zijn vriend Wim Sonneveld? Decennia verderop worstelt de Syrische asielzoeker Wassim in het als vrijgevochten te boek staande Amsterdam ook met zijn identiteit. Hij wil doorbreken als drag srtiest, maar vindt moeilijk aansluiting bij de gay gemeenschap in de stad. na uitgerekend tijdens de Gay Pride in elkaar te zijn geslagen dwaalt hij door de stad en stuit hij op een dolende ziel uit het verleden. "Ik heb er mijn Albert Mol van gemaakt", vertelt Steenbeke. "Het ging er niet om dat ik een perfecte imitatie vanhem naar zou zetten. Ik heb er een paar dingen uitgepakt: z'n timing, zijn manier van kijken, dat eeuwige leesbrilletje, hoe hij in de stoeltjes van Wie van de Drie zat. Daar borduur je dan op voort."
Het gaat over de vraag: Waar kan ik onbeschroomd mezelf zijn? - Laus Steenbeeke
Het is ook geen musical over Albert Mol, benadrukt Steenbeeke. "Het gaat over de vraag: wat is mijn clubje nou eigenlijk? Waar voel ik mij thuis? Waar kan ik onbeschroomd mezelf zijn? En heb ik wel genoeg gedaan omd at te bewerkstellingen?" Al sinds de eerste optredens vorig jaar in het DeLaMar-theater in Amsterdam kan de muscial rekenen op een warme ontvangst. Recensenten zijn lovend en het publiek toont zich avond aan avond geraakt, merkt Steenbeeke. "Het klinkt raar om dat zelf te zeggen, maar ik heb zelden zo'n uniform gevoel meegemaakt." Dat de zalen desondanks niet bomvol zitten, vindt de acteur jammer.
Wie weet helpt Steenbeekes thuisvoordeel zaterdag. Na decennia in de Randstad keerde de geboren Bornenaar twee jaar geleden terug naar Twente. "Mijn buren kochten kaartjes", zegt hij opgetogen. "Ze zeiden: 'Het is toch niet heel erg homo hè?' 'Neuh' zei ik." Hij grijnst. "Het doet er niet toe. Ja, er staan veel homo's op het toneel, maar dit verhaal pakt je beet en je vergeet wie de personages zijn."
Dat komt ook doordat die personages zo uiteenlopen. Van de klagende thuiszorghulp die o Vikingtypes valt tot een soldaat met een geheim liefdesleven. Zelf speelt Steenbeeke behalve de rol van oude Mol ook die van behouden homoman die vindt dat Wassim met zijn uitbundige kledinge vraagt om problemen. "Iedereen wordt wel ergens door getroffen en ziet zichzelf een keer in een spiegeltje."
Vaandeldrager
Voor zijn Musical Award heeft Steenbeeke een foto van Albert Mol gezet. Een vrouw stopte hem die na afloop van een voorstelling toe. De acteur, die zelf op zijn 23ste uit de kast kwam, is blij met de hernieuwde aandacht voor de man die vaak is weggezet als relnicht en clown. "Veel homo's vonden Mol geen rolmodel, maar hij heeft wel de weg bereidt en homoseksualiteit bespreekbaar gemaakt. Hij is een enorme vaandeldrager."